Sự ngụy biện của tay thiện xạ Texas là gì?
Sự ngụy biện của tay thiện xạ Texas (Texas sharpshooter fallacy) là khi bạn có xu hướng bỏ qua sự ngẫu nhiên khi kết quả có vẻ có ý nghĩa, hoặc khi bạn muốn một sự việc ngẫu nhiên có được một nguyên nhân hợp lý. Điều này cũng giống như một tay súng bắn bừa vào bức tường gỗ, sau đó mới đi vẽ vòng tròn với hồng tâm tại điểm có nhiều lỗ đạn nhất và tự tin rằng mình là một tay thiện xạ vậy.
Để hiểu rõ về hiệu ứng tâm lý này hãy để Tech Media kể cho bạn những câu chuyện về sự trùng hợp nhé!
Câu chuyện về những sự trùng hợp giữa các chi tiết liên quan đến Abraham Lincoln và John F. Kennedy
Câu chuyện này đã được rộng rãi lan truyền và trở thành một trong những đề tài thảo luận nổi tiếng về hiện tượng kỳ lạ. Dưới đây là một số điểm để xem xét:
- Sự trùng hợp về thời gian và sự kiện: Abraham Lincoln và John F. Kennedy đắc cử tổng thống Hoa Kỳ cách nhau đúng 100 năm. Hai vị tổng thống đều bị ám sát vào một ngày thứ Sáu khi đang ngồi cạnh vợ mình. Lincoln bị bắn trong nhà hát Ford, còn Kennedy bị bắn khi đang đi trên một chiếc xe Lincoln Của hãng Ford.
- Sự trùng hợp trong các tên và từ ngữ: Cả hai bị bắn chết bởi hai tên sát thủ với tên gọi gồm ba từ và tổng số chữ cái là 15: John Wilkes Booth và Lee Harvey Oswald. Hai tên sát thủ này cũng đều không sống đến ngày xét xử. Hơn thế, Kennedy có một người thư ký tên là Lincoln. Và… cả hai người đều được kế nhiệm bởi một người mang họ Johnson – Andrew cho Lincoln và Lyndon cho Kennedy. Andrew Johnson sinh năm 1808, còn Lyndon Johnson sinh năm 1908.
Tại sao lại có sự trùng hợp kỳ lạ thế này được?
Thêm một ví dụ nữa:
Bài thơ “tiên đoán” về sự xuất hiện của Hitler vào những năm 1500
Trong khoảng những năm 1500, Nostradamus đã viết những câu thơ sau:
“B’tes farouches de faim fleuves _anner
Plus part du champ encore Hister sera.
En caige de fer le grand sera _eisner,
Quand rien enfant de Germain observa.
Đoạn này thường được dịch là:
“Hang đan quỷ đói tràn qua sông,
Đại chiến dồn công chống Hister.
Vĩ nhân than khoc trong lồng sắt,
Đứa con nước Đức lộng pháp quyền.”
Nghe có vẻ đáng sợ nhỉ, nhất là khi liên tưởng đến một nhân vật có ria mép sinh ra vào khoảng 400 năm sau. Dưới đây là một lời sấm truyền nữa: “Từ vùng sâu thẳm xứ miền Tây Dưới mái nhà anh sẽ ra đời Nhờ vào miệng lưỡi, bao người mến anh tiếng tràn qua đất miền Đông.”
Hister nghe gần giống Hitler phải không? Và đoạn thứ hai lại càng có vẻ rõ hơn. Thực ra, rất nhiều lời tiên tri của Nostradamus nói về một kẻ đến từ nước Đức, gây nên một cuộc chiến cực kỳ khốc liệt, và rồi chết một cách bí hiểm. Sao lại có thể trùng hợp đến vậy?
Nếu bạn thấy bất cứ điều gì trên đây có vẻ quá tuyệt vời để có thể là sự trùng hợp, quá kỳ lạ để có thể là ngẫu nhiên, quá giống nhau để có thể là may rủi, thì bạn không thông minh lắm rồi. Xin phép cho Tech Media được giải thích.
Nhìn lại tất cả những yếu tố trên từ một góc nhìn xa hơn, bạn có thể chấp nhận sự thật rằng đó chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Bạn đã bị đánh lừa bởi những dấu hiệu mà quên mất về những nhiễu động khác. Khi chúng có ý nghĩa nhất định, bạn bỏ qua tính ngẫu nhiên, và quên mất rằng ý nghĩa là khái niệm do con người tạo ra.
Những gì diễn ra trong đầu bạn chính là “Sự ngụy biện của tay thiện xạ Texas”. Tên của sự ngụy biện này khởi nguồn từ giai thoại về một chàng cao bồi tập bắn súng.
Anh ta bắn liên tiếp vào hông của căn nhà gỗ, dần dần có tới hàng trăm vết đạn găm lên đó. Có những điểm thì đạn găm chi chít, có những chỗ lại không có mấy. Sau đó, chàng cao bồi lấy sơn và vẽ vòng tròn đồng tâm có điểm giữa ở chỗ có nhiều vết đạn nhất. Vậy là anh ta có thể khoe rằng mình là một thiện xạ.
Bằng việc vẽ bia tập bắn vào chỗ có nhiều đạn găm nhất, chàng cao bồi đã đè một trật tự sắp xếp giả tạo lên sự phân bố ngẫu nhiên.
Và, bạn cũng làm điều này hàng ngày: Chọn lọc những điều trùng hợp trong một tập ngẫu nhiên là một trong những lỗi dễ đoán của logic loài người. Bạn sử dụng kiểu ngụy biện này khi cần có một khuôn mẫu để tạo ra ý nghĩa, để tự an ủi mình, hay đôi khi để đổ lỗi cho “sự ngẫu nhiên”.
Ứng dụng “Sự ngụy biện của tay thiện xạ Texas” trong truyền thông
Sự ngẫu nhiên, khi được kết hợp một cách sáng tạo và linh hoạt trong truyền thông, không chỉ là một chiến lược thu hút sự chú ý mà còn là một nghệ thuật tạo ra trải nghiệm tâm lý sâu sắc đối với khán giả.
Trong môi trường truyền thông ngày nay, nơi sự chú ý của người xem trở nên quý giá, việc sử dụng sự ngẫu nhiên là một cách để làm mới và đổi mới nội dung, tạo ra những ký ức độc đáo và khác biệt cho người tiêu dùng về thương hiệu của bạn.
Ở mức độ cơ bản, sự ngẫu nhiên thường thể hiện qua việc đổi kịch bản đột ngột, làm thay đổi hướng phát triển của câu chuyện, hay thậm chí là những sự kiện không dự kiến trong các chương trình truyền hình và phim ảnh.
Tính không lường trước của những tình tiết này tạo nên một loại kích thích tinh thần, khuyến khích sự tò mò và thách thức đối với khán giả, làm cho họ trở nên hứng thú hơn trong việc theo dõi nội dung.
Trong môi trường truyền thông xã hội, sự ngẫu nhiên càng trở nên quan trọng khi nó có thể tạo ra hiện tượng “virality.” Các video ngẫu nhiên, những thử nghiệm xã hội, hay những sự kiện không dự kiến thường trở thành trung tâm của sự chú ý trên mạng trực tuyến. Khả năng chia sẻ nhanh chóng của nó đẩy mạnh sự lan truyền của thông điệp và tạo ra một cộng đồng trực tuyến xung quanh nó.
Để sản xuất một chương trình truyền hình thực tế, có tới hàng trăm giờ phim tư liệu được quay. Việc cô đọng lại các đoạn phim đó vào một giờ chiếu chính là hành động vẽ bia tập bắn lên những lỗ đạn.
Họ tìm ra những câu chuyện từ các khoảnh khắc đời thường, chọn lọc những đoạn đúng ý và bỏ đi phần còn lại. Điều này có nghĩa là họ có thể tạo nên bất cứ câu chuyện logic nào mà họ muốn từ đám hỗn độn những thước phim đã quay.
Có thực là cô gái đó rất xấu tính? Có thực là chàng trai nhuộm da, tóc vuốt keo ngốc nghếch đến như vậy? Trừ Khi bạn có thể lùi lại và nhìn toàn bộ bức tường của căn nhà gỗ, bạn sẽ chẳng thể nào biết được.
Tuy nhiên, việc sử dụng sự ngẫu nhiên trong truyền thông không chỉ mang lại những lợi ích mà còn mang theo những rủi ro. Đôi khi, sự không kiểm soát có thể dẫn đến hiểu lầm hay phản đối từ phía khán giả.
Điều này đặt ra thách thức cho những người làm nội dung là phải cân nhắc cẩn thận về cách họ áp dụng yếu tố ngẫu nhiên để không gây nhầm lẫn hay tranh cãi không mong muốn.
Nhìn chung, sự ngẫu nhiên và hiệu ứng Sự ngụy biện của tay thiện xạ Texas không chỉ là một chiến lược truyền thông mà còn là một yếu tố quan trọng giúp tạo nên sự độc đáo và hấp dẫn cho nội dung truyền thông. Sự sáng tạo và linh hoạt trong việc kết hợp sự ngẫu nhiên có thể tạo ra những trải nghiệm tâm lý sâu sắc và ghi nhớ trong tâm trí của khán giả.
ANH
Đăng ngày: 15/11/2023
Lúc: 10:30
Tham khảo:
Oan cho tháng Bảy… (Spiderum)
SỰ NGỤY BIỆN CỦA TAY THIỆN XẠ TEXAS (Bạn không thông minh lắm đâu!)
VỀ TECH MEDIA
Tech Media là Advertising Agency chuyên Cung Cấp – Tư Vấn – Giải Pháp Chiến Lược Marketing Cho Doanh Nghiệp. Tech Media mong muốn trở thành người bạn đồng hành trong quá trình phát triển, và đem đến giải pháp marketing, truyền thông tối ưu nhất cho doanh nghiệp.
Thông tin liên hệ: 094 828 46 46 /contact@tech-media.vn
Website công ty: http://tech-media.vn/
Địa chỉ: 125 Võ Oanh, Phường 25, Quận Bình Thạnh
